Εντείνεται η έντονη συζήτηση για τα επιδόματα ανεργίας στη Γερμανία

Το σύστημα επιδομάτων ανεργίας της Γερμανίας, γνωστό ως Bürgergeld, έχει γίνει ένα θέμα που αμφισβητείται έντονα, με τους πολιτικούς, τους οικονομολόγους και το κοινό να είναι βαθιά διχασμένοι για το μέλλον του. Καθώς ο αριθμός των αποδεκτών του Bürgergeld συνεχίζει να αυξάνεται, το ίδιο συμβαίνει και με τη συζήτηση για πιθανές μεταρρυθμίσεις και την ισορροπία μεταξύ υποστήριξης και υποχρέωσης.

Καλεί για μεταρρυθμίσεις και αυστηρότερα μέτρα

Ο υπουργός-Πρόεδρος της Σαξωνίας Michael Kretschmer (CDU) βρέθηκε στην πρώτη γραμμή της ώθησης για σημαντικές μεταρρυθμίσεις στο σύστημα Bürgergeld. Έχει προτείνει μια θεμελιώδη αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο καθορίζεται η επιλεξιμότητα για το επίδομα. Ο Kretschmer υποστηρίζει ότι τα άτομα που αναζητούν το Bürgergeld πρέπει να φέρουν το βάρος της απόδειξης για να αποδείξουν ότι δεν είναι σε θέση να εργαστούν. Μόνο αφού παρασχεθούν τέτοιες αποδείξεις, προτείνει, θα πρέπει να χορηγηθεί οικονομική στήριξη. Ο Kretschmer απέρριψε τις προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις της τρέχουσας κυβέρνησης ως απλές «καλλυντικές» αλλαγές, που δεν αντιμετωπίζουν τα υποκείμενα ζητήματα.

Η συζήτηση τροφοδοτήθηκε περαιτέρω από τα σχόλια του Γενικού Γραμματέα του CDU Carsten Linnemann, ο οποίος πρότεινε ότι ένας σημαντικός αριθμός παραληπτών του Bürgergeld δεν είναι πρόθυμοι να εργαστούν και ως εκ τούτου δεν πρέπει να λάβουν υποστήριξη. Η πρόταση του Linnemann να διακόψει εντελώς τα επιδόματα για όσους αρνούνται εύλογες προσφορές εργασίας έχει πυροδοτήσει διαμάχη, με τους επικριτές να τον κατηγορούν για λαϊκισμό. Ωστόσο, η ιδέα έχει απήχηση σε ορισμένα τμήματα του πληθυσμού, ιδιαίτερα ενόψει των περιφερειακών εκλογών στην ανατολική Γερμανία.

Αυξανόμενες εντάσεις για την απασχόληση και την πρόνοια

Η ένταση μεταξύ των διαθέσιμων θέσεων εργασίας και του αριθμού των αποδεκτών του Bürgergeld είναι εμφανής, ειδικά σε περιοχές όπως το Burgenlandkreis στη Σαξονία-Άνχαλτ. Ο Götz Ulrich, πολιτικός του CDU και Landrat της περιφέρειας, τόνισε την ανισότητα μεταξύ των χιλιάδων ανεκπλήρωτων θέσεων εργασίας και του σημαντικού αριθμού κατοίκων που εξαρτώνται από το Bürgergeld. Ο Ulrich υποστήριξε ότι το τρέχον σύστημα προσφέρει ελάχιστα κίνητρα στους αποδέκτες να αναζητήσουν εργασία, ιδιαίτερα όταν τα οφέλη, συμπεριλαμβανομένων των επιδομάτων στέγασης, μπορούν να συσσωρευτούν σε σημαντικά ποσά.

Ο Ulrich επέκρινε τις παρατεταμένες περιόδους κατά τις οποίες η ακριβή στέγαση καλύπτεται από το κράτος, προτείνοντας ότι αυτό μειώνει το κίνητρο για επιστροφή στην εργασία. Ζήτησε επίσης αυστηρότερες κυρώσεις για όσους αρνούνται τις προσφορές εργασίας, υποστηρίζοντας πιο σημαντικές περικοπές στα επιδόματα από την τρέχουσα μέγιστη μείωση του 30% για τρεις μήνες.

Οικονομική καταπόνηση του συστήματος πρόνοιας

Η οικονομική επιβάρυνση του συστήματος Bürgergeld είναι σημαντική. Αρχικά εισήχθη στις αρχές του 2023 ως αντικατάσταση του προηγούμενου συστήματος Hartz IV, το Bürgergeld υποστηρίζει τώρα περίπου 5.5 εκατομμύρια άτομα. Οι παροχές περιλαμβάνουν μηνιαίες πληρωμές 563 ευρώ για άγαμους ενήλικες, με επιπλέον ποσά για παιδιά και έξοδα στέγασης. Το σύστημα καλύπτει επίσης ασφάλιση υγείας και άλλες βασικές δαπάνες.

Ωστόσο, το κόστος αυτών των οφελών έχει ξεπεράσει τις προσδοκίες. Το 2024, η κυβέρνηση διέθεσε 41 δισεκατομμύρια ευρώ για το Bürgergeld, ξεπερνώντας τα αρχικά προγραμματισμένα 37.6 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτή η αύξηση έχει προκαλέσει κριτική, ιδιαίτερα από εκείνους που πιστεύουν ότι το σύστημα πρόνοιας είναι υπερβολικά γενναιόδωρο και χρειάζεται μεταρρύθμιση.

Πολιτικές και Νομικές Προκλήσεις

Η συζήτηση για το Bürgergeld δεν έχει μόνο πολιτικές προεκτάσεις αλλά και νομικές. Ενώ ορισμένοι πολιτικοί, όπως ο Linnemann, υποστηρίζουν πιο δραστικά μέτρα, όπως η πλήρης μείωση των επιδομάτων για όσους αρνούνται την εργασία, τέτοιες ενέργειες αντιμετωπίζουν σημαντικά νομικά εμπόδια. Το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε το 2019 ότι το κράτος είναι υποχρεωμένο να εξασφαλίσει ένα ελάχιστο βιοτικό επίπεδο, καθιστώντας δύσκολη την πλήρη εξάλειψη των παροχών.

Ακόμη και εντός του κυβερνητικού συνασπισμού, υπάρχει διαφωνία για το πώς θα προχωρήσει. Το FDP, εκπροσωπούμενο από τον Γενικό Γραμματέα Bijan Djir-Sarai, υποστηρίζει περαιτέρω μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένων αυστηρότερων κυρώσεων για όσους κρίνονται απρόθυμοι να εργαστούν. Ωστόσο, οποιαδήποτε κίνηση για περαιτέρω αυστηροποίηση του συστήματος πρέπει να ανταποκρίνεται στις νομικές απαιτήσεις που προστατεύουν τα βασικά δικαιώματα των πολιτών.

Ο δρόμος μπροστά

Καθώς η Γερμανία αντιμετωπίζει αυτά τα ζητήματα, το μέλλον του Bürgergeld παραμένει αβέβαιο. Η συζήτηση θίγει θεμελιώδη ερωτήματα σχετικά με τον ρόλο του κράτους πρόνοιας, την ισορροπία μεταξύ δικαιωμάτων και ευθυνών και τους καλύτερους τρόπους ενθάρρυνσης της απασχόλησης σε μια μεταβαλλόμενη οικονομία. Με τις περιφερειακές εκλογές να πλησιάζουν και την κοινή γνώμη διχασμένη, το θέμα είναι πιθανό να παραμείνει στην πρώτη γραμμή του πολιτικού διαλόγου τους επόμενους μήνες.