Οι διαμαρτυρίες της Bosch υπογραμμίζουν την επιδείνωση της βιομηχανικής κρίσης στη Γερμανία

Ένα αυξανόμενο κύμα δυσαρέσκειας εξαπλώνεται σε όλη τη βιομηχανική καρδιά της Γερμανίας. Η οργή, που αρχικά ήταν ορατή έξω από το Μουσείο Mercedes-Benz στη Στουτγάρδη, όπου οι εργαζόμενοι της Bosch βγήκαν στους δρόμους, αντανακλά έναν πολύ μεγαλύτερο αγώνα εντός της γερμανικής οικονομίας. Καθώς οι απολύσεις αυξάνονται, τα κέρδη συρρικνώνονται και οι επενδύσεις μετατοπίζονται στο εξωτερικό, ένα μήνυμα από τους εργαζόμενους και τα συνδικάτα είναι σαφές: ο βιομηχανικός μετασχηματισμός της χώρας αφήνει τους ανθρώπους πίσω.

Οι εργαζόμενοι της Bosch διαμαρτύρονται για τις περικοπές θέσεων εργασίας και το κλείσιμο εργοστασίων

Στη Στουτγάρδη, περίπου εκατό υπάλληλοι της Bosch συγκεντρώθηκαν μπροστά από το Μουσείο της Mercedes-Benz, κρατώντας πανό και φωνάζοντας συνθήματα κάτω από τον γκρίζο φθινοπωρινό ουρανό. Το μήνυμά τους — «Οι δουλειές μας είναι πιο σημαντικές από τα κέρδη σας» — απευθυνόταν στους εταιρικούς ηγέτες που συναντιόντουσαν στο εσωτερικό για να συζητήσουν το «μέλλον της κινητικότητας». Για τους διαδηλωτές, αυτό το μέλλον μοιάζει ήδη με κάτι από το οποίο αποκλείονται.

Η διαμαρτυρία έλαβε χώρα μετά την ανακοίνωση της Bosch για τα σχέδια της να σταματήσει την παραγωγή στο εργοστάσιό της στο Waiblingen έως το 2028, μειώνοντας 560 θέσεις εργασίας. Το εργοστάσιο, που αποτελεί εδώ και καιρό ακρογωνιαίο λίθο της βιομηχανικής βάσης της περιοχής Rems-Murr, θα διατηρήσει μόνο την Bosch Healthcare και μια μικρή νεοσύστατη επιχείρηση τρισδιάστατης εκτύπωσης. Οι εργαζόμενοι κατηγορούν την εταιρεία ότι εγκατέλειψε τις γερμανικές της ρίζες, εκτρέποντας τις επενδύσεις στην Ασία, ενώ παράλληλα έκλεισε τις παραδοσιακές μονάδες παραγωγής στην εγχώρια αγορά.

Οι εκπρόσωποι των συνδικάτων της IG Metall χαρακτήρισαν την κίνηση ως προδοσία εμπιστοσύνης και «κοινωνικό ρήγμα» που υπονομεύει ολόκληρες κοινότητες. Οι διαδηλωτές απαίτησαν επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες αντί για μαζικές απολύσεις και επέμειναν ότι οι εργαζόμενοι πρέπει να έχουν λόγο στον τρόπο με τον οποίο πραγματοποιείται ο βιομηχανικός μετασχηματισμός. Το σύνθημά τους - «Το μέλλον υπάρχει μόνο μαζί μας» - ενσάρκωνε τόσο την απογοήτευση όσο και την αποφασιστικότητά τους.

Χιλιάδες θέσεις εργασίας σε κίνδυνο σε όλες τις εγκαταστάσεις της Bosch

Το κλείσιμο του Waiblingen αποτελεί μέρος του ευρύτερου σχεδίου της Bosch για την περικοπή 13,000 θέσεων εργασίας παγκοσμίως έως το 2030, εξοικονομώντας περίπου 2.5 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Οι γερμανικές εγκαταστάσεις στη Βάδη-Βυρτεμβέργη αντιμετωπίζουν μερικές από τις μεγαλύτερες περικοπές, με 3,500 θέσεις εργασίας να εξαφανίζονται στο Feuerbach και 1,750 στο Schwieberdingen. Επηρεάζονται επίσης τα εργοστάσια στο Bühl, το Bühlertal και το Homburg, όπου χιλιάδες εργαζόμενοι στην αλυσίδα εφοδιασμού αυτοκινήτων φοβούνται για τα προς το ζην.

Το συνδικάτο έχει χαρακτηρίσει το σχέδιο «κοινωνική πολιτική καμένης γης», προειδοποιώντας ότι θα καταστρέψει τις τοπικές οικονομίες που εξαρτώνται από την απασχόληση στη βιομηχανία. Η διοίκηση της Bosch επιμένει ότι η αναδιάρθρωση είναι απαραίτητη για να παραμείνει ανταγωνιστική καθώς οι παγκόσμιες αγορές στρέφονται προς τα ηλεκτρικά οχήματα και την ψηφιακή κατασκευή. Ωστόσο, για πολλούς εργαζομένους, αυτή η εξήγηση δεν προσφέρει ιδιαίτερη ανακούφιση. Θεωρούν τον μετασχηματισμό ως κάτι που γίνεται σε αυτούς - όχι σε αυτούς.

Έξω από το Μουσείο Mercedes, η διαμαρτυρία συμβόλιζε μια σύγκρουση μεταξύ του οράματος της αίθουσας διοικητικών συμβουλίων και της πραγματικότητας του χώρου παραγωγής: τα στελέχη συζητούσαν για την καινοτομία στο εσωτερικό, ενώ οι μακροχρόνιοι εργαζόμενοι απ' έξω απαιτούσαν κοινωνική ευθύνη. «Η παγκοσμιοποίηση δεν μπορεί να είναι μονόδρομος», δήλωσε ένας εκπρόσωπος της Bosch. «Οι εταιρείες που αποκομίζουν κέρδη παγκοσμίως πρέπει επίσης να διασφαλίζουν τα θεμέλια της ευημερίας στην πατρίδα τους».

Βιομηχανία σε παρακμή: Μια ευρύτερη προειδοποίηση για τη Γερμανία

Η αναταραχή στην Bosch και τη Mercedes-Benz αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης βιομηχανικής κρίσης που αντιμετωπίζει τώρα η Γερμανία. Τις τελευταίες εβδομάδες, η Mercedes ανέφερε ότι τα κέρδη της έχουν μειωθεί κατά το ήμισυ. Περίπου 4,000 εργαζόμενοι λέγεται ότι έχουν αποδεχτεί προσφορές εθελούσιας αποχώρησης. Εν τω μεταξύ, το 70% των ενεργοβόρων επιχειρήσεων μεταφέρουν νέες επενδύσεις στο εξωτερικό, επικαλούμενοι υψηλό κόστος και κανονιστικά βάρη.

Ακόμη και κατασκευαστές υψηλών επιδόσεων, όπως η εταιρεία που ειδικεύεται στις εργαλειομηχανές Trumpf, έχουν καταγράψει σημαντικές απώλειες, ενώ οι αλυσίδες εφοδιασμού δέχονται ολοένα και περισσότερες πιέσεις από τους περιορισμούς της Κίνας σε βασικά υλικά, όπως οι ημιαγωγοί. Ο κίνδυνος διακοπής της παραγωγής σε τμήματα του αυτοκινητοβιομηχανικού τομέα αυξάνεται. Αυτό που κάποτε ήταν μια σταδιακή διαρθρωτική μετάβαση, τώρα επιταχύνεται - και πλήττει άμεσα τους εργαζόμενους.

Οι παρατηρητές προειδοποιούν ότι η βιομηχανική βάση της Γερμανίας, η οποία θεωρείται εδώ και καιρό η ραχοκοκαλιά της οικονομίας της, διαβρώνεται ταχύτερα από ό,τι φαίνεται να είναι πρόθυμοι να παραδεχτούν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής. Παρά τις συνεχιζόμενες κυβερνητικές συζητήσεις σχετικά με την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας, η αντίδραση ήταν αργή και αποσπασματική. Οι ηγέτες των επιχειρήσεων, οι οικονομολόγοι και τα συνδικάτα παραπονιούνται ότι οι προειδοποιήσεις τους για την αποβιομηχάνιση αγνοούνται.

Πολιτική Αδράνεια και Κόπωση του Κοινού

Αυτό που καθιστά την κρίση πιο ανησυχητική, λένε οι αναλυτές, είναι η έλλειψη πολιτικού επείγοντος. Οι συζητήσεις σχετικά με τη βιομηχανική στρατηγική πνίγονται από βραχυπρόθεσμες πολιτικές διαμάχες και κόπωση του κοινού απέναντι στην οικονομική μεταρρύθμιση. Ενώ οι ηγέτες διοργανώνουν συνόδους κορυφής και συνεντεύξεις Τύπου σχετικά με την καινοτομία, ελάχιστη απτή υποστήριξη φτάνει στις εταιρείες ή τους εργαζόμενους που αντιμετωπίζουν άμεσες προκλήσεις.

Η αποσύνδεση μεταξύ της πολιτικής ρητορικής και της βιομηχανικής πραγματικότητας ήταν ορατή κατά τη διάρκεια της διαμαρτυρίας για την Bosch. Μέσα στο μουσείο, οι ειδικοί συζήτησαν για τον «ψηφιακό μετασχηματισμό», ενώ έξω, οι εργαζόμενοι φοβόντουσαν για τα μέσα διαβίωσής τους. «Αν οι άνθρωποι που χτίζουν το μέλλον αποκλειστούν από αυτόν, δεν μπορεί να υπάρξει πρόοδος», δήλωσε ένας εργαζόμενος από το εργοστάσιο του Waiblingen.

Οι συνδικαλιστές υποστηρίζουν ότι η Γερμανία κινδυνεύει να υπονομεύσει τα ίδια τα θεμέλια της μεταπολεμικής της επιτυχίας: τη συνεργασία μεταξύ βιομηχανίας, εργασίας και κράτους. Χωρίς επενδύσεις στην τοπική παραγωγή και τη συμμετοχή του εργατικού δυναμικού, προειδοποιούν, η χώρα θα μπορούσε να αντιμετωπίσει μακροπρόθεσμη μείωση της ανταγωνιστικότητας της στον τομέα της μεταποίησης - και ένα διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ εκείνων που διαμορφώνουν την οικονομία και εκείνων που βιώνουν τις συνέπειές της.

Κάλεσμα για κοινή ευθύνη

Οι διαμαρτυρίες στη Στουτγάρδη μπορεί να ήταν μικρές, αλλά ο συμβολισμός τους είναι ισχυρός. Αντιπροσωπεύουν την αυξανόμενη απογοήτευση εντός του βιομηχανικού εργατικού δυναμικού - ενός εργατικού δυναμικού που κάποτε ενσάρκωνε την παγκόσμια δύναμη της Γερμανίας. Οι εργαζόμενοι δεν απαιτούν να σταματήσουν την αλλαγή, αλλά να συμπεριληφθούν σε αυτήν. Ζητούν δίκαιες πολιτικές μετάβασης, ισχυρότερες κοινωνικές δεσμεύσεις από τις εταιρείες και μεγαλύτερη λογοδοσία από τους πολιτικούς ηγέτες.

Καθώς το σύνθημα «Χωρίς εμάς, δεν υπάρχει μετασχηματισμός» αντηχούσε στους δρόμους της Στουτγάρδης, αποτύπωνε την ουσία ενός εθνικού διλήμματος. Η οικονομία της Γερμανίας βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι, διχασμένη ανάμεσα στην καινοτομία και τη διάβρωση. Το αν ο μετασχηματισμός της θα παραμείνει ένα κοινό έργο -ή θα γίνει μια ιστορία νικητών και ηττημένων- θα εξαρτηθεί από το πόσο γρήγορα η χώρα θα γεφυρώσει το διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ της εταιρικής στρατηγικής, της κυβερνητικής πολιτικής και των εργαζομένων που έχουν οικοδομήσει την ευημερία της.